Praca u naszych zachodnich sąsiadów kusi wyższymi zarobkami i lepszą opieką socjalną zatrudnionych. Z tego powodu wielu Polaków co roku podejmuje zatrudnienie u niemieckich przedsiębiorców. Planując wyjazd do Niemiec lub poszukując tam pracy, warto przed podpisaniem umowy zorientować się jakie warunki powinna ona spełniać, aby była w pełni bezpieczna i nie zawierała nieścisłości prawnych. Niemiecka umowa o pracę może się nieco różnić od polskiego odpowiednika, a niestety nieznajomość niemieckiego prawa może w tym przypadku zaszkodzić, jeśli trafią Państwo na nieuczciwego pracodawcę. Podpowiadamy, co należy wiedzieć o niemieckich umowach o zatrudnienie, zanim zdecydują się Państwo na współpracę.
Rodzaje niemieckich umów o pracę
Podobnie jak w polskim prawie pracy, także za naszą zachodnią granicą istnieje rozróżnienie na umowy określone czasowo i nieokreślone. W pierwszym przypadku niemiecki dokument sporządzany jest z określoną datą, do czasu której będzie istnieć stosunek pracy pomiędzy niemieckim pracodawcą, a zatrudnionym. Standardowo umowa taka podpisywana jest na okres 2 lat i może być w Niemczech przedłużana 3 razy. Po upływie określonego w niemieckiej umowie czasu nie ma potrzeby składania wypowiedzenia, aby zakończyć współpracę. Takie porozumienie będzie jednak potrzebne w przypadku niemieckiej umowy o pracę na czas nieokreślony. W dokumencie nie ma wtedy podane go terminu jej ważności, co oznacza, że rozwiązanie współpracy może odbyć się jedynie poprzez złożenie niemieckiego wypowiedzenia. Taki wniosek może złożyć zarówno zatrudniony, jak i pracodawca.
Sposób zawierania umowy o pracę w Niemczech
Niemieckie umowy o pracę zawierane mogą być na kilka sposobów, w zależności od ustaleń między pracodawcą, a osobą zatrudnianą. Co ciekawe, metody jej ustanawiania mogą się w Niemczech nieco różnić od tego, co możemy spotkać w polskim prawie pracy.
Przede wszystkim, niemieckie umowy o pracę zawsze powinny być zawierane pisemnie, gdzie określone będą wszystkie zasady współpracy, czas trwania stosunku pracy, ustalenia finansowe czy konkretne informacje ważne dla pracownika. To najbezpieczniejsza forma, ponieważ umowa spisana stanowi pewną podstawę w przypadku problemów z niemieckim pracodawcą czy pracownikiem – nieuczciwym zwolnieniem czy zaległościami w wypłacaniu pensji.
Jednakże niemiecka umowa o pracę może być zawarta także w formie ustnej lub – co ciekawe – za pośrednictwem tzw. milczącej zgody (niem. stillschweigend). Co to oznacza? Otóż taki układ pojawia się w momencie, gdy pracownik podejmuje się wykonania pracy, a niemiecki pracodawca się temu nie sprzeciwia. Należy zwrócić uwagę, że nawet w przypadku obowiązywania ustnej umowy o pracę, pracodawca w Niemczech jest ustawowo zobowiązany do udostępnienia pisemnego egzemplarza umowy o pracę. Naruszenie tego obowiązku może być ukarane grzywną.
Umowę o pracę podpisuje zarówno zatrudniany pracownik, jak i niemiecki pracodawca, zamiast którego może pojawić się także zastępca. Z tym, że musi on posiadać pełnomocnictwo, uprawniające go do działania w imieniu pracodawcy.
Kiedy NIE można podpisać umowy o pracę w Niemczech?
Spełnienie wcześniej wspomnianych wymagań nie zawsze wystarcza, aby niemiecka umowa o pracę mogła zostać podpisana. Istnieją sytuacje, gdy prawo pracy w Niemczech nie dopuszcza zawarcia współpracy zawodowej między pracownikiem, a pracodawcą. Ma to miejsce, gdy:
zatrudnienie nie zostałoby potwierdzone odpowiednią niemiecką umową o pracę, czyli byłaby niezgodna z ustawą o zwalczaniu pracy na czarno,
umowa została zawarta z agencją pracy tymczasowej (tzw. Zeitarbeit), nieposiadającej odpowiednich pozwoleń,
niemiecka umowa o pracę uchybiałaby dobrym obyczajom,
jedna ze stron nie posiada zdolności do czynności prawnych i tym samym nie może podpisać podjąć takiego zatrudnienia,
pracodawca nie posiada odpowiednich pełnomocnictw w trakcie podpisywania umowy.
Jeśli żadna z powyższych sytuacji nie zachodzi w trakcie podejmowania współpracy, istnieje możliwość podpisania umowy. Warto jednak pamiętać co powinna zawierać niemiecka wersja porozumienia o pracę.
Co powinien zawierać dokument?
Przechodząc do formalnej strony niemieckiej umowy o pracę, to ta, podobnie jak w prawie polskim, musi posiadać odpowiednie treści, aby uznać ją za ważną i wiążącą. Przed podpisaniem należy zwrócić uwagę czy w porozumieniu wyszczególnione zostały takie informacje jak:
czas pracy – określa ile powinien wynosić regularny tygodniowy tryb pracy, nieprzekraczający 8h dziennie (w wyjątkowych sytuacjach dopuszcza się przekroczenie tego czasu),
czas trwania niemieckiej umowy – w przypadku umowy na czas określony,
wysokość wynagrodzenia – jedna z najważniejszych kwestii, określająca wielkość comiesięcznej stawki, jaką pracownik otrzymuje za swoją pracę. W niemieckiej umowie może być ona określona jako stawka miesięczna lub roczna. Ponadto, poza wynagrodzeniem za pracę podstawową, dokument może zawierać dodatkowe informacje, takie jak premie czy dodatki. Co ważne i warte zapamiętania – wypłaty pensji powinny pojawić się najpóźniej ostatniego dnia miesiąca na koncie pracownika. Informacja na ten temat również powinna pojawić się w umowie,
choroba i zwolnienie lekarskie – w niemieckiej umowie o pracę powinna zostać zawarta informacja, że w przypadku choroby, pracownik jest zobowiązany do powiadomienia pracodawcy o swojej nieobecności i niezdolności do pracy. Z kolei pracodawca ma obowiązek wypłacić wynagrodzenie pracownikowi nawet wtedy, gdy jego choroba przedłuża się do sześciu tygodni zwolnienia lekarskiego.
miejsce pracy na terenie Niemiec – podstawowa informacja określająca w jakim miejscu zatrudniony ma przystępować do swojej pracy. Zazwyczaj jest to jedna siedziba, jednak w przypadku jej zmiany lub częstych wyjazdów, również powinno zostać to odnotowane,
wypowiedzenie – niemiecka umowa o pracę powinna mieć jasno określony okres wypowiedzenia. To istotna informacja, która może przydać się nie tylko wtedy, gdy będziecie Państwo planowali miejsce zatrudnienia. Także w przypadku nieuczciwych zachowań ze strony niemieckiego pracodawcy, dane dotyczące okresu wypowiedzenia dadzą możliwość szybkiego i pozytywnego rozwiązania sprawy,
okres próbny w Niemczech – nowo zatrudnieni pracownicy w pierwszej kolejności podpisują umowę o pracę na czas próbny. W dokumencie powinna zostać zawarta informacja jak długo ma on trwać, a także jaki istnieje okres wypowiedzenia, w przypadku rezygnacji. Zazwyczaj okres próbny trwa ok. 6 miesięcy, natomiast czas wypowiedzenia to 2 tygodnie,
wymiar urlopu w Nieczech – czyli ile dni urlopowych przysługuje pracownikowi. W przypadku pracy w wymiarze 5 dni tygodniowo jest to 20 dni, natomiast pracujący 6 dni w tygodniu – 24 dni urlopu,
obowiązek zachowania tajemnicy oraz zakaz konkurencji w Niemczech – tego typu informacje są zawierane praktycznie przy każdej niemieckiej umowie o pracę i można uznać je za standardowe,
praca dodatkowa – jeśli pracodawca zechce, może zażądać w umowie podanie informacji czy pracownik wykonuje dodatkową pracę lub jest zatrudniony w jeszcze innej firmie niemieckiej.
Warto pamiętać, że każda niemiecka umowa o pracę powinna mieć dokładnie podany opis stanowiska oraz zakres zajęć, jakie pracownik powinien wykonywać. W przypadku, gdy informacje będą zbyt ogólne, niemiecki pracodawca może wymagać od zatrudnionego spełniania obowiązków, które niekoniecznie wchodzą w charakterystykę danego etatu. Dlatego należy wcześniej ustalić pewne szczegóły i pilnować, aby były one przestrzegane przez przełożonych.
Niemiecka umowa o pracę – pomoc prawna
Konstrukcja niemieckiej umowy o pracę jest zbliżona do tego, co możemy spotkać w polskim prawie. Jednak nieznajomość języka może znacznie utrudnić Państwu zrozumienie poszczególnych podpunktów. Dlatego, w przypadku problemów przy podpisywaniu umowy o pracę, zachęcamy do skorzystania z naszej pomocy. Jesteśmy w stanie fachowo i dokładnie wytłumaczyć budowę całej niemieckiej umowy o pracę, przetłumaczyć problematyczne fragmenty, jak i całość, a także podpowiedzieć co warto zrobić, gdy pojawią się wątpliwości. Sprawdzamy dokumenty pod kątem prawnym i mówimy o ewentualnym ryzyku. Nasza kancelaria posiada wieloletnie doświadczenie na rynku niemieckim, dlatego jesteśmy w stanie pomóc przy najbardziej problematycznych sprawach.